අදේවවාදය අපරාධයක් නොවේ. නමුත් එය මෙහි එකක් ලෙස දැනේ.

මට වයස අවුරුදු දහසය වන විට මම දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි විශ්වාස කිරීම නැවැත්තුවා. එය නාට්‍යමය මොහොතක් නොවීය. අකුණු සැරයක් හෝ කිසිදු කෝපාවිෂ්ඨ කැරැල්ලක් නොතිබුණි. මෘදු ලෙස ඉරිතලා යන නූල් වැනි සෙමින් ලිහා යාමක් පමණි.
මගේ සෙවුම නොතකා, කිසිම පූජකයෙක්, වැඩිමහල්ලෙක් හෝ දෙමව්පියෙක් කිසිදා සැබවින්ම පිළිතුරු නොදුන් නිහඬ ප්‍රශ්න දහසක්. ඊට පස්සේ දවසක් මම වටපිට බලලා තේරුම් ගත්තා: මම මේ කිසිවක් තවදුරටත් විශ්වාස කරන්නේ නැහැ, මම ඒකට කමක් නැහැ. නමුත් පන්සල්, ප්‍රතිමා සහ චාරිත්‍ර වාරිත්‍රවලින් පොහොසත් දේශයක් වන ශ්‍රී ලංකාවේ, මෙම අවබෝධය හුදෙක් පුද්ගලික දෙයක් නොවේ. එය භයානක විය. මෙන්න, ආගම හුදෙක් විශ්වාසයක් නොවේ. එය සමාජ ගිවිසුමක්, අපේක්ෂාවක්.
ඔබ සිංහල-බෞද්ධ විය යුතු යැයි අපේක්ෂා කෙරේ, නැතහොත් එසේ නොවේ නම්, සමහර විට හින්දු, කතෝලික හෝ මුස්ලිම් විය යුතුය. විශ්වාසය විකල්ප නොවේ; එය බලහත්කාර සංස්කෘතික කීකරුකමයි. එබැවින් ඔබ අදේවවාදියෙකු බව ප්‍රකාශ කරන විට – විශේෂයෙන් ඔබ කාන්තාවක්, සමලිංගිකයෙකු හෝ දෙදෙනාම නම් – ඔබව වෙනස් ලෙස නොපෙනේ.
ඔබව දූෂිත, කැරලිකාර, බිඳුණු, ‘අපේ සංස්කෘතියට’ තර්ජනයක් ලෙස සලකනවා. මට ආවේශ වෙලාද කියලා මගේ නෑදෑයෝ ප්‍රශ්න කරනවා, ඒ වගේම සේවායෝජකයින් නිහඬවම මාව රැකියාවෙන් නෙරපා හරිනවා. මම ‘මම විශ්වාස කරන්නේ නැහැ’ කියලා මෘදු ලෙස කිව්ව නිසා මාව දුරාචාර, බටහිරකරණය වූ සහ අහිමි වූ කෙනෙක් ලෙස ලේබල් කරලා තියෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ ආගමික නිදහස ගැන මිනිස්සු බොහෝ විට කතා කරනවා, නමුත් ඔවුන් අදහස් කරන්නේ කුමන දෙවියන්ට නමස්කාර කළ යුතුද යන්න තෝරා ගැනීමේ නිදහස මිස නමස්කාර කළ යුතුද යන්න නොවේ. සෑම රජයේ උත්සවයක්ම ආශිර්වාදයකින් ආරම්භ වන අතර සෑම පාසල් විභාගයක්ම ආගමික වතාවත් සමඟ ආරම්භ වේ.
ඔබ සහභාගී නොවන්නේ නම්? ඔබව අගෞරවනීය, භයානක ලෙස ලේබල් කර ඇත. මම අනිවාර්ය භාවනා සැසිවලට සහභාගී වී ඇති අතර එහිදී භික්ෂූන් ‘කාන්තා රාජකාරි’ සහ ‘පව්කාර හැසිරීම’ ගැන අපට දේශන පැවැත්වුවා.
රැඳවියන්ව අනුකූල කිරීමට පොලිස් නිලධාරීන් බෞද්ධ පද භාවිතා කරන ආකාරය මම දැක ඇත්තෙමි. දේශපාලනඥයන් හමුදාකරණය, ස්ත්‍රී විරෝධය සහ වාරණය සාධාරණීකරණය කිරීමට ධර්මය භාවිතා කරන ආකාරය මම දැක ඇත්තෙමි. නමුත් මම එය ප්‍රශ්න කළහොත්, සංස්කෘතියට අපහාස කිරීම ගැන මට චෝදනා එල්ල වෙනවා. මොකද ශ්‍රී ලංකාවේ ආගම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම යනු ජාතියම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමයි. අපි රහසිගතව පවතින අතර ගැටලුව පවතින්නේ එහි ය.
අරගල විරෝධතාවලින් පසුව, ආගම නිහඬව මහජන ජීවිතයට පාලනයේ මෙවලමක් ලෙස කාන්දු වී ඇත. බෞද්ධ ජාතිකවාදී කණ්ඩායම් නැවත පැමිණෙමින් සිටින අතර, ආගමික නායකයින් දේශපාලන ආඛ්‍යාන හැඩගස්වමින් සිටී. කාන්තාවන් සහ සමලිංගික ප්‍රජාවන්ට ‘සම්ප්‍රදායට ආපසු යාමට’ බල කෙරෙමින් පවතී. එහෙත් අපගෙන් බොහෝ දෙනෙකුට සම්ප්‍රදාය පළමු කූඩුව විය.
තේරීමක් නොමැති ඇදහිල්ල ඇදහිල්ල නොවේ; එය බියයි. මට පැහැදිලිව කියන්නම්. මම ආගමට වෛර කරන්නේ නැහැ, මම විශ්වාසයට සමච්චල් කරන්නේ නැහැ. බොහෝ දෙනෙකුට එය කොතරම් පරිශුද්ධ සහ සුවදායක විය හැකිදැයි මට වැටහෙනවා. නමුත් විශ්වාස නොකිරීමට තෝරා ගැනීම ගෞරවය ලැබිය යුතු වලංගු, සදාචාරාත්මක සහ ගැඹුරු මානව මාර්ගයක් බව මම විශ්වාස කරමි.
එහෙත්, අපව ආරක්ෂා කර නැත. අපහාස විරෝධී ආරක්ෂාවක් නොමැත, ජාතික කතිකාව තුළ අවිශ්වාසය සඳහා ඉඩක් නැත, සම්මත කිරීමේ චාරිත්‍ර, විවාහය හෝ ශෝකය සඳහා ලෞකික විකල්ප නොමැත. රාජ්‍යයේ සහ සමාජයේ බොහෝ දෙනෙකුගේ ඇස් හමුවේ, අපි නිල වශයෙන් නොපවතිමු.
මම කැඩී නැත. මම අතරමං වී නැත. මම දුරාචාරශීලී, අකෘතඥ හෝ බටහිර බලපෑමෙන් කිලිටි වූ කෙනෙක් නෙවෙයි. මම ශ්‍රී ලාංකිකයෙක්. මම කාන්තාවක්. මම ද්විලිංගික. මම නිදහස් චින්තකයෙක්. මම අදේවවාදියෙක්, ඒ වගේම මම තවදුරටත් එය කියන්න බය නැහැ. මොකද අපි කතා කරන සෑම අවස්ථාවකම, මුමුණන වචනවලින් පවා, අපි තවත් කෙනෙකුට හුස්ම ගැනීමට ඉඩක් නිර්මාණය කරනවා.